Ένα πολύ συχνό φαινόμενο με το οποίο έρχονται αντιμέτωποι διαχρονικά γονείς, δάσκαλοι, προπονητές είναι οι τραυματισμοί των δοντιών στις μικρές ηλικίες. Υπολογίζεται ότι 3 στα 10 παιδιά ηλικίας 2- 4 ετών (ηλικία που μαθαίνουν να περπατούν) και 8-12 ετών (ηλικία που
μαθαίνουν να παλεύουν, να κάνουν σπορ, ποδήλατο κ.α.) θα έχουν κάποιο ατύχημα στην μπροστινή περιοχή της άνω ή κάτω γνάθου. Το παραπάνω ποσοστό αυξάνεται όταν υπάρχουν και άλλες καταστάσεις ή συνθήκες που ευνοούν τους τραυματισμούς στα δόντια και στα μαλακά μόρια του προσώπου κυρίως των χειλιών, των ούλων, της γλώσσας ή
του γενείου (πηγουνιού).
Οι κυριότερες από αυτές είναι: μεγάλη πρόταξη των άνω πρόσθιων δοντιών σε σχέση με τα κάτω, ανεπαρκές κλείσιμο των χειλιών, η ενασχόληση με επικίνδυνα χόμπυ /σπορ, η στοματική αναπνοή, το φύλο (τα αγόρια έχουν συχνότερα τέτοια ατυχήματα) και το κοντύτερο κάτω χείλος. Δευτερεύοντα ρόλο παίζουν παράγοντες όπως η υπερκινητικότητα, η παιδική παχυσαρκία και η κοινωνική και οικογενειακή κατάσταση του παιδιού που δημιουργούν «εύθραυστες» ψυχολογίες και στη συνέχεια εκδηλώσεις ευερέθιστου θυμικού και επιθετικότητας. Στις μέρες μας επειδή η σωματική δραστηριότητα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της ισόρροπης ανάπτυξης του παιδιού είναι πολύ περισσότερο αναγκαίο το άμεσο και οικείο περιβάλλον (εν προκειμένω γονείς και εκπαιδευτές) να μπορεί να αναγνωρίσει και να
συνδράμει αποφασιστικά, τουλάχιστον στην αρχή, στη συνολική αντιμετώπιση που θα ακολουθήσει αμέσως μετά από τον ειδικό με την εφαρμογή ορισμένων άμεσων ενεργειών.
Η εξοικείωση, γνώση και η εφαρμογή ορισμένων απλών κανόνων και βασικών οδηγιών από τον ενήλικα είναι ο πιο σίγουρος τρόπος για να αντιμετωπιστούν άμεσα και αποτελεσματικά ανάλογες καταστάσεις που χαρακτηρίζονται ως επείγουσες.
Σύμφωνα με τις υπαρχουσες επιδημιολογικές έρευνες τα τραύματα των δοντιών είναι πολύ συχνά στα παιδιά της προσχολικής ηλικίας ( 2-4 ετών ) και της σχολικής ( 8- 12 ετών ) Κατά την προσχολική ηλικία ο κύριος παράγοντας τραυματισμού είναι το πέσιμο, και σ ΄αυτήν την ηλικία οι τραυματισμοί των νεογιλών θεωρούνται αναπόφευκτοι .
- Advertisement -
Στην ηλικία των 2-4 ετών τα παιδιά έχουν μόνο τα νεογιλά (παιδικά) δόντια στο στόμα. Οι συνηθέστερες βλάβες που παρατηρούνται είναι η έξοδος του δοντιού από το στόμα ή η είσοδός του βαθύτερα στο οστό της γνάθου. Λίγες φορές παρατηρούνται κατάγματα στα νεογιλά δόντια. Η οδοντική βλάβη συνήθως συνοδεύεται, όπως προαναφέρθηκε, από τραυματισμό των μαλακών μορίων της περιοχής (χείλος, γλώσσα) ανάλογα με την ένταση του χτυπήματος ή της πτώσης, αιμορραγία και οίδημα. Η διατήρηση της ψυχραιμίας από τον
επιβλέποντα ενήλικα είναι πρωτεύουσας σημασίας, καθώς επιβάλλεται να δημιουργήσει κλίμα σιγουριάς, ηρεμίας και αυτοπεποίθησης στο παιδί που βρίσκεται σε κατάσταση σοκ εκείνη τη δεδομένη στιγμή. Τα βήματα που πρέπει να ακολουθούνται είναι:
- Καθαρισμός της περιοχής όσο το επιτρέπει η συνεργασία του παιδιού για απομάκρυνση αίματος και ξένων σωμάτων με απλό αντισηπτικό ή έστω καθαρό νερό.
- Έλεγχος για τυχόν απώλεια του δοντιού και αναζήτησή του
- Άμεση επικοινωνία με τον εξειδικευμένο οδοντίατρο
Στην περίπτωση που το νεογιλό δόντι έχει φύγει από το στόμα και έχει όμως βρεθεί, δεν υπάρχει ένδειξη επανατοποθέτησης του από τον εξειδικευμένο οδοντίατρο, καθώς υφίσταται κίνδυνος επηρεασμού του μόνιμου δοντιού που βρίσκεται μέσα στο οστό της γνάθου. Στις περιπτώσεις που το δόντι έχει μετακινηθεί μέσα στο οστό της γνάθου, η αντιμετώπιση γίνεται από τον εξειδικευμένο οδοντίατρο, καθώς εκείνος γνωρίζει τις κατάλληλες διαδικασίες επαναφοράς του στην σωστή θέση χωρίς να προκληθεί βλάβη στα μόνιμα δόντια.
Σταυρούλα Κυριακουλέα
Χειρούργος Οδοντίατρος